به گزارش آثارنیوز به نقل از مهر، ۹ باغ از باغ های ایرانی سال ۲۰۱۱ در فهرست میراث فرهنگی یونسكو ثبت شدند این باغ ها كه به دلیل سبك خاص ساخت باغ های ایرانی و مفهوم آن واجد ارزش ثبت جهانی شناخته بودند همگی دارای عمارت و یا درختان و باغات بزرگی بوده اند كه شامل یك دوره تاریخی از كشور ایران می شدند مانند باغ پاسارگاد، ارم، چهلستون، فین، عباس آباد، شازده، دولت آباد، پهلوان پور و اكبریه.
اما در میان این باغ ها تنها باغ پاسارگاد است كه هیچ درختی ندارد و اگر كسی به دنبال مفهوم باغ امروزی در پاسارگاد باشد؛ جز درختی و زمینی بایر چیزی نخواهد یافت.
بنابراین جای این پرسش وجود دارد كه چگونه باغ پاسارگاد كه زمانی در دوره هخامنشیان وجود داشته و اكنون اثری از آن نیست، در فهرست میراث جهانی یونسكو ثبت شده است حال آنكه هر كدام از ۸ باغ دیگر دارای درختان و عمارت هایی به معنای امروزی هستند.
این پرسش را محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی كشور در گفتگو با خبرنگار مهر پاسخ می دهد و می گوید: درست است كه در محل باغ پاسارگاد درختی وجود ندارد اما كل شاكله باغ پاسارگاد هنوز موجود است و در حقیقت این باغ به عنوان باغ باستان شناسی شناخته می شود هر چند كه باغ زنده ای نیست. اكنون باغ عباس آباد هم خیلی از المان ها را ندارد اما در فهرست ۹ باغ ایرانی گذاشته شده است.
این مقام مسئول در سازمان میراث فرهنگی می گوید: ما دو نوع باغ داریم. باغ زنده و باغ باستان شناسی. این دو با هم متفاوت هستند. ما در این پرونده مفهوم باغ های ایرانی را ثبت كرده ایم. برای رساندن این منظور و مفهوم باید بگوییم كه كدام باغ در سیر تحول آن نقش داشته اند و ساخت باغ ایرانی از كجا و چطور آغاز شده است. شاهد این گفته باغ پاسارگاد است.
طالبیان ادامه می دهد: اگر اسناد و مدارك تمدنی كه از بین رفته موجود باشد می توان آن را در فهرست میراث فرهنگی ثبت كرد همانطور كه شهر سوخته ثبت شد. از باغ پاسارگاد هم یك محوطه به جا مانده كه نشان از تمدن و یك دوره تاریخی مهم بوده است. همچنین به عنوان باغ باستان شناسی، نشانه هایی از راه آبه ها و كاخ و كوشك دروازه آن موجود است.
او می گوید: باغ های ایرانی مانند دانه های یك تسبیح به هم پیوسته هستند برای این ۹ باغ باید قصه ای تعریف كرد كه سناریوی آن از باغ پاسارگاد شروع می شود تا دوره های مختلف تاریخی دیگر. یعنی هر یك از باغ ها نماینده ای از یك دوره تاریخی و یك مفهوم هستند.
معاون میراث فرهنگی كشور ادامه می دهد: باید هر بار ۲۵ درصد دیگر به اطلاعات این پرونده اضافه شود یكی از آن باغ هایی كه باید فضایش آماده و به این فهرست اضافه شود؛ چشمه علی دامغان و یا باغ گلشن است. چون این ها كمك می كنند كه مفهوم باغ ایرانی بهتر بیان شود.
باغ ایرانی پاسارگاد یكی از بخش های مجموعه پاسارگاد است براساس آنچه در متون تاریخی آمده، در زمان ساخت این باغ، كوروش شخصاً دستور داده بود كه باغ پاسارگاد چگونه ایجاد شود و درخت ها نیز به چه شكل كاشته شوند، یعنی هندسی سازی باغ و ساختار فضایی آن از نگاه كوروش به باغ ایرانی اقتباس شده است. تحلیل های مبتنی بر اسناد تاریخی و باستانشناسی حاكی از آن است كه كلیه بناهای دشت پاسارگاد در یك ساختار منظم فضایی احداث شده اند و باغی وسیع بر كلیه عناصر احاطه داشته است. «باغ شاهی» تنها بخش كوچكی از این مجموعه وسیع بوده و به بیان دیگر در پاسارگاد با یك طرح «باغ در باغ» روبرو هستیم. آثاری در تخت جمشید پیدا شده اند كه نشان می دهند، احتمالاً باغ جلوی صفه قرار داشته و سپس در دوره ساسانیان باغ ها در جلوی كاخ ها و معابد شكل گرفتند و این موضوع در دوره اسلامی نیز ادامه می یابد كه الگوی تمام این ها باغ پاسارگاد بوده است.