غفلت از اسکلت تازه پیدا شده در تهران!
آثارنیوز: اسکلت یک انسان حدود یک هفته پیش هنگام لوله کشی در محله بریانک تهران کشف شد. درحالی که تحقیقات جرم شناسی روی این اسکلت شروع شده، اما از مطالعه و بررسی دیرینه شناسی جنایی غفلت شده و میراث فرهنگی نیز وارد این مساله نشده است.
به گزارش آثارنیوز به نقل از ایسنا، نهم تیرماه ۱۴۰۳ در خبری اعلام گردید که هنگام لوله کشی در محله بریانک تهران یک اسکلت انسان در عمق حدودا دو متری زمین کشف شده است. در اولین گام، تیم تحقیق با دستور بازجو جنایی مأموریت گرفت که با اقدامات فنی و اطلاعاتی بررسی های خویش را در رابطه با این پرونده ادامه دهد. برخی رسانه ها اشاره کردند که این اسکلت با دستور قاضی از شعبه اول دادسرای جنایی، برای معاینات دقیق تر و تعیین علت تامه فوت به پزشکی قانونی منتقل شد و تحقیقات ادامه دارد.
در خبرها آمده است که اسکلت در اختیار پزشکی قانونی قرار گرفته و گمان اولیه بر اینست که اسکلت متعلق به یک انسان است که سال ها از مرگ او گذشته و به نظر می آید بقایای جسدی است که تکه تکه شده است.
کشف اسکلت انسان در تهران، با عنایت به پیشینه تاریخی دشت تهران و کشف اسکلت هفت هزار ساله هنگام حفاری های فاضلاب خیابان مولوی تهران، این پرسش ها را مطرح می کند که آیا میراث فرهنگی در جریان اسکلت نویافته تهران قرار گرفته است؟ آیا محل کشف این اسکلت بررسی دیرینه شناسی شده است؟ چرا با وجود دستورالعمل اجرایی مطالعات فرهنگی و تاریخی و پیوست میراث فرهنگی برای طرح های توسعه ای و عمرانی کشور، هنوز پروژه های شهری و عمرانی بدون حضور و اطلاع کارشناسان میراث فرهنگی و دیرینه شناسی انجام می شود؟
هرچند گزارش هایی که تا کنون از این اسکلت انتشار یافته آنرا به دوره معاصر نسبت داده است، اما با عنایت به پیشینه تاریخی دشت تهران و همینطور یافته های تصادفی آن، بخصوص هنگام حفاری ها و اجرای پروژه های شهری، طبق ماده ۱ دستورالعمل اجرایی مطالعات فرهنگی ـ تاریخی و پیوست میراث فرهنگی برای طرح های توسعه ای و عمرانی کشور و همینطور ماده ۳ آئین نامه اجرایی محافظت از میراث فرنگی کشور مصوب ۲۸ خردادماه ۱۳۸۲ شورای امنیت کشور، شهرداری ها مکلفند در هر مورد که راسا مبادرت به عملیات عمرانی می کنند یا مجوز آنرا صادر می کنند و مکان عملیات به نحوی از انحا مشمول ضوابط حفاظتی اعلام شده از جانب سازمان میراث فرهنگی کشور است، بدوا نظر سازمان میراث فرهنگی کشور را استعلام کرده و بر مبنای ان اقدام نماید.
هیأت وزیران هم به تاریخ چهارم اسفند ۱۳۸۲ به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تصویب کرده است که تمام وزارت خانه ها، سازمان ها و موسسه های دولتی موظفتد پیش از اجرای پروژه های عمرانی و در مرحله امکان سنجی نسبت به انجام مطالعات فرهنگی ـ تاریخی (میراث فرهنگی) در آن خصوص اقدام نمایند و در طراحی و مکان یابی پروژه های یاد شده نتایج مطالعات انجام شده را رعایت نمایند. سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور (برنامه و بودجه) موظف است بودجه مورد نیاز برای انجام مطالعات فرهنگی ـ تاریخی را در اعتبارات در ارتباط با طراحی واجرای پروژه های بزرگ عمرانی پیش بینی نماید.
با وجود چنین الزامات قانونی، اما پیگیری های ایسنا از معاونت میراث فرهنگی استان تهران حاکی از اینست که هیچ نوع استعلامی از میراث فرهنگی در رابطه با اسکلت نویافته تهران و ضرورت بررسی دیرینه شناسی در محل کشف آن صورت نگرفته و مسؤلان میراث فرهنگی از جزئیات اسکلت نویافته تهران اطلاعی ندارند.
نوروز رجبی، دیرینه شناس و مشاور رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در گفتگو با ایسنا درباره لزوم و اجبار قانونی حضور دیرینه شناس و کارشناس میراث فرهنگی هنگام اجرای پروژه های شهری و عمرانی و خسارتی که این غفلت وارد می کند، اظهار نمود: در مبحث برخورد آثار تاریخی و فرهنگی با پروژه های عمرانی چه در شهرها و چه در بیرون شهرها، اسناد بالادستی گوناگونی وجود دارد، یکی از آنها قانون برنامه چهارم توسعه است که تاکید کرده است در تمام پروژه های عمرانی قبل از اجرا باید مطالعات تاریخی فرهنگی صورت گیرد. منظور از این مطالعات اقدامات باستان شناسی، مردم شناسی و هر نوع بررسی میراثی از این دست است. در برنامه ششم توسعه هم تاکید شد است طرح های زیربنایی خدماتی در سطوح ملی، منطقه، استانی و شهری باید پیوست میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری داشته باشد. از طرفی، شورای امنیت ملی کشور تمام شهرداری ها را موظف کرده است هنگام اجرای پروژه های عمرانی و توسعه ای ملاحظات میراث فرهنگی را رعایت کنید. از سوی دیگر، برای قانون برنامه چهارم توسعه، آیین نامه اجرایی نوشته شده است، که ۶ بند دارد و کیفیت مطالعات تاریخی ـ فرهنگی را در پروژه های عمرانی مشخص می کند.
این دیرینه شناس اضافه کرد: اسناد بالادستی فراوان نشان داده است در مواجهه‌ی پروژه های عمرانی و توسعه ای با آثار تاریخی حتما باید ملاحظات میراث فرهنگی درنظر گرفته شود. از قضا تمام اسناد بالادستی تاکید کرده است مرجع اظهارنظر در رابطه با هویت تاریخی این پروژه ها، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است. بنابراین، اداره میراث فرهنگی استان تهران موظف به محافظت از آثار تاریخی است که در پروژه های شهری و غیرشهری یافته می شود. این وظفه آنهاست و بخصوص وظیفه معاونت میراث فرهنگی است و باید این موضوعات را به پژوهشگاه میراث فرهنگی و پژوهشکده دیرینه شناسی ارجاع دهند. تا وقتی که پژوهشگاه و پژوهشکده دیرینه شناسی بازوی اجرایی در استان ها ندارند، این اداره های کل میراث فرهنگی استان ها هستند که این کارها را باید پیگیری کنند و باقی مطالعات را با هماهنگی پژوهشگاه میراث فرهنگی پیش ببرند.
نوروزی درباره کشف «اسکلت بریانک» و ضرورت حضور دیرینه شناس و کارشناس میراث فرهنگی هنگام اجرای پروژه های عمرانی و بررسی چنین یافته هایی، گفت: در رابطه با این اسکلت اطلاعات کلی را در فضای مجازی دیدم و مطمئن نیستم این اسکلت آیا یک امر جدید است یا قدیمی؟ آیا تاریخی است یا نیست؟ طبعا وظیفه میراث فرهنگی استان تهران است که در شهر تهران اداره و مسئولیت دارد و باید این مورد را پایش و گزارش کند و مرجع اظهارنظر طبعا باید آنها باشند، به جهت این که آنها باید رفته و دیده باشند و این شناخت را پیدا کرده باشند که اسکلت به دست آمده تاریخی است یا نیست.
مشاور رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی با عنایت به اسناد بالادستی در رابطه با روال مطالعه و بررسی مواد به دست آمده در پروژه های شهری و عمرانی، تصریح کرد: در چنین شرایطی هیچ الزامی وجود ندارد که سازمان ها و یا دستگاه ها به میراث فرهنگی در این خصوص گزارش دهد، مسئول میراث فرهنگی از هر منبعی آگاه شود که آثاری تاریخی یافته شده و امکان دارد در معرض صدمه قرار گیرد، موظف به پیگیری و محافظت از آن است. منابع خبری مختلف هستند، اینطور نیست که صرفاً به منابع رسمی اکتفا شود یا منتظر استعلام بمانند. اخبار به هر طریقی به دست آید باید سنجش و ارزیابی شود.
این دیرینه شناس اضافه کرد: این که صرفاً به منابع رسمی و یا استعلام ها بسنده نماییم، اصلا درست نیست، بخصوص آنکه آثار تاریخی ما بسیار گسترده هستند و بخش زیادی از آثار تاریخی هنوز شناسایی و ثبت نشده اند. خیلی از آثار تاریخی ما شواهدی در سطح ندارند، بلکه تصادفی و اتفاقی شناسایی می شوند. بخش زیادی از گورستان های تاریخی در یک پروژه راه سازی، یا گازکشی و لوله کشی شناسایی شده اند که زیر رسوبات و فرسایش طبیعی پنهان شده بودند.
رجبی ضمن اشاره به پیشینه تاریخی تهران، خاطرنشان کرد: دشت تهران مخروط افکنه است. میزان زیادی از رسوبات از دامنه های اطراف به پایین دست منتقل شده اند و طبیعی است که خیلی از استقرارهای در منطقه پایین دست را بپوشانند. بارها اتفاق افتاده است. همین گور معروف مولوی در سطح نبود، در عمق شناسایی شد. ازاین رو امر طبیعی است در تهرانی که مثل یک کتاب ورقه های تاریخی آن روی هم انباشته شده است، آثار تاریخی آن در عمق پایین تر پیدا شود.
این دیرینه شناس در پاسخ به این پرسش که آیا امکان دارد در عمق دو متری زمین در تهران، آثار تاریخی یافته شود؟ اظهار نمود: در دشت تهران به جهت حجم زیادی از رسوبات دامنه البرز که به سمت آن سرازیر می شود، طبیعی است که محوطه های باستانی پنج و هفت هزار ساله در زیر حجم زیادی از نهشته های طبیعی مدفون شده باشند. باستان شناسان در دشت قزوین که شرایطی به مراتب بهتر از دشت تهران دارد لایه های باستانی و تاریخی در عمق شش و هفت متر شناسایی کرده اند، ازاین رو این که لایه های تاریخی در دشت تهران زیر پنج و شش متر باشد امر طبیعی است.
رجبی تصریح کرد: در رابطه با محل کشف اسکلت نویافته بریانک باید متخصصان آنرا ارزیابی و معاینه کنند و بعد تصمیم گیری شود. نسبت به این اسکلت آگاهی دقیقی وجود ندارد که در رابطه با قدمت آن اظهارنظر نماییم، اما وظیفه میراث فرهنگی استان تهران است که آنرا ارزیابی رصد و معاینه کند و گزارش آنرا عرضه نماید.
منبع: asarnews.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب