نگاهی به نقوش تماشایی دست بافته های ایرانی،
نقش شاه عباسی و سیر تکاملی آن در ایران
خراسان رضوی هنر فرش بافی در ایران سالیانی زیادی قدمت دارد و نقوش بافته شده در آن فرهنگ ایرانی را به هنری ترین شکل ممکن به تصویر می کشد. نقش و نگارهای بافته شده در فرش های مختلف ایرانی نمایانگر خاصیت های خاص فرهنگ ماست که همین مورد سبب شده این هنر مدت ها بین جهانیان شهرتی سحرانگیز داشته باشد.
عبدالله احراری، عضو انجمن علمی فرش ایران در گفت و گو با ایسنا درباب نقش شاه عباسی در فرش های ایرانی اظهار نمود: نقش شاه عباسی برگرفته از طبیعت است. گل شاه عباسی نقش مایه ای است که می تواند یادآور گل انار، گل بادام، گل حنایی، گل سرخ، نسترن، نیلوفر و کلیه گل هایی که شمایلی گردمانند دارند، باشد که همراه با برخی تزئینات طراحی می شود و این تزئینات می توانند در بالا، پایین و در دو سمت گل ها اعمال شود و به مرور زمان متنوع تر شده است.
وی افزود: این گل می تواند بصورت چهارپر، هشت پر، تنها یا پیوسته بر روی خط ختایی تکرار شود. این نقش مایه برگرفته از طبیعت بوده و سیر تکاملی دارد که پایه ریزی و بسترسازی آن در دوره تیموری انجام شده اما در دوره صفوی رواج یافته است.
عضو انجمن علمی فرش ایران افزود: این طرح در کارگاه های قالی بافی سلطنتی دوره صفویه که در شهرهای مختلف مانند تبریز، کرمان، مشهد، اصفهان، قزوین و... ایجاد شده، بافته می شده است و بطور معمول شاهزاده های صفوی مدیریت این کارگاه ها را بر عهده داشته اند. این قالی ها از آن دوران تا حالا در فرمت ها و فرم های مختلف تکرار می شوند.
احراری بیان کرد: گل های شاه عباسی می تواند بصورت نقشه ای افشان طراحی شود که در سراسر نقش پراکنده شده که این گل های شاه عباسی در نقشه افشان می تواند به وسیله ختایی به یک دیگر متصل باشند یا بصورت منفرد روی فرش پراکند شده باشند.
وی اشاره کرد: طرح شاه عباسی همین طور می تواند بصورت لچک ترنج یا ترنج دار باشد و به شکل ترکیبی، تلفیقی و ده ها گونه و فرم دیگر تکرار شود.
عضو انجمن علمی فرش ایران ادامه کرد: گل های شاه عباسی متناسب با سبک فرش بافی هر منطقه می تواند بصورت ریزتر و ظریف تر طراحی و بافته شود که همچون آنها می توان به قالی های کرمان، تبریز و اصفهان که بطور معمول تراکم بالایی دارند، اشاره نمود. در بعضی مناطق دیگر که فرش ها از تراکم کمتری برخوردار می باشند مانند قالی های تجاری مشهد، گل ها درشت تر طراحی می شوند.
احراری افزود: بعنوان مثال گل های شاه عباسی در قالی های مشهد دو گونه هستند به گونه ای که در قالی های نفیس هنری مانند قالی های دوره قاجار و پهلوی که در مشهد توسط هنرمندانی مانند صابر، مخمل باف، خامنه ای و... بافته شد باتوجه به تراکم بالا، گل ها ریز طراحی می شده اما در قالی امروزی مشهد گل ها بصورت درشت بافته می شود.
وی عنوان کرد: این گل های شاه عباسی متناسب با سبک فرش بافی هر منطقه از رنگ بندی متفاوت و متمایزی برخوردار می شود، فرمت گل و تزئینات داخلی و بیرونی گل بسته به این که قالی در چند رنگ مورد استفاده قرار گیرد، متفاوت خواهد بود و بطور معمول در قالی های ریزباف در داخل گل های شاه عباسی تزئیناتی به کار می رود که اگر این تزئینات به درستی و با رنگ بندی مناسب صورت گیرد، می تواند بر ارزش افزوده فرش مؤثر واقع شود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب