رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری
موفقیت ایران درجام جهانی فوتبال یكرنگی در جامعه را آشكار كرد
آثارنیوز: تهران- رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اظهار داشت: تصویر ایران تا پیش از مسابقات جام جهانی مضطرب بود اما پس از برد مراكش همه ایران به یك رنگ آشكار شد.
به گزارش روز سه شنبه گروه فرهنگی ایرنا از پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، سید محد بهشتی در «نشست ایران، فوتبال و جام جهانی » كه به همت پژوهشكده مردم شناسی در محل پژوهشگاه، اظهار نمود: در جام جهانی فوتبال، همه ایران به یك رنگ آشكار شد.
بهشتی پرسش اصلی مردم شناسی را كیستی جامعه و جامعه شناسی را حال جامعه دانست و اظهار داشت: كیستی جامعه مانند كیستی افراد پنهان است و به راحتی نمی توان به آن پی برد و زمانی آشكار می گردد كه فرد در موقعیتی دراماتیك (روایی) قرار بگیرد كه در آن زمان حدود شخصیتی فرد مشخص می گردد.
وی اضافه كرد: این كه فرد در مواجهه با اتفاقات چه عكس العملی نشان داده است حدود شخصیت فرد را مشخص می كند و اساس قصه و روایت هم این است كه موقعیتی را فراهم آورد كه حدود شخصیتی پرسوناژ داستان مشخص شود.
بهشتی با بیان این كه این مسئله در مورد جوامع هم صدق می كند خاطرنشان كرد: جامعه در موقعیت های تاریخی پدید آمده كیستی اش را آشكار می كند و اهمیت این موقعیت در آن است كه در مواقع معمول پنهان می گردد به نحوی كه نمی توان از كیستی جامعه به درستی شناختی پیدا كرد.
او با بیان این نكته كه در بیشتر اوقات صورت ظاهر جوامع غلط انداز است تصریح كرد: در شرایط غیر دراماتیك تمام فعالیت های فرد از اراده وی سر چشمه می گیرد و بنا بر آن دوست ندارد خیلی از صفات بد در وی آَشكار شود و تلاش می كند دیگران به واسطه صفات حسنه نمایان شده در او از وی شناخت پیدا كنند.
بهشتی تصریح كرد: جوامع هم در شرایط غیر دراماتیك به همین شكل اند و تلاش می كنند قانونمند دیده شوند ولی در بزنگاه ها اتفاق دیگری می افتد زیرا كه در این مواقع اراده ای وجود ندارد و تمامی امور خارج از آن است.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اظهار داشت: در بزنگاه های تاریخی جوامع اراده ندارند و شخصیت واقعی جامعه گویی پوسته را كنار می زند و بیرون می آید و صورت ظاهری جامعه را می درد و آشكار می گردد.
**جام جهانی فوتبال و تولید موقعیت دراماتیك در ایران
بهشتی با اشاره به مفهوم فوتبال، جام جهانی و حضور ایران در گروه مرگ اظهار داشت: تمام این ها شرایطی را فراهم نمود كه حضور ایران در جام جهانی فوتبال تبدیل به یك موقعیت دراماتیك در ابعاد ملی شود و رفتاری از افراد جامعه سر بزند كه در موقعیت قبل و بعد، آن را كمتر ببینیم.
وی با طرح این پرسش كه پیش از جام جهانی راجع به جامعه ایران چگونه قضاوت می شد ؟ خاطرنشان كرد: ایران تا پیش از مسابقات جام جهانی جامعه ای نابهنجار، قانون گریز، مضطرب و... عنوان می شد تا اینكه ایران در مقابل مراكش برنده می گردد.
گزارشگر هم در جریان بازی با نا امیدی به اتمام مساوی بازی در دقایق اولیه شروع بازی راضی بود زیرا كه تصویر قبلی را از خودش، فوتبال و جامعه ایران داشت.
او اظهار داشت: اما تیم ایران برنده شد و ملت ایران در شهر های مختلف به خیابان ها آمدند و تمام كشور یك واكنش از خود نشان دادند و همه ایران به یك رنگ آشكار شد.
او این امر را حاكی از یكپارچكی ایران دانست و اظهار داشت: زمانی كه مسابقات فوتبال در شهری خاص برگزار می گردد شاهد جریانات واگرا هستیم ولی زمانیكه تیم ملی ایران در جام جهانی پیروز می گردد همان صحنه ای كه در تهران می بینیم در تبریز هم مشاهده می نماییم كه نشان از چهره دیگر جامعه ایران دارد كه كسی نمی تواند در یك بزنگاه مانع آن شود.
بهشتی با اشاره به حضور اغلب ایرانی ها در خیابان ها پس از برد مقابل تیم فوتبال مراكش خاطرنشان كرد: كسی برای این حضور یكپارچه نقشه ای نكشیده بود و این رفتار خبر بزرگ و خوبی است كه یكی از فواید این مسابقات بود به نحوی كه آن شب به احتمال خیلی زیاد یكی از امن ترین شبهای ایران بوده است.
او اضافه كرد: اگر این چهره درست احصا شود و تصویری روشن از آن بدست آورده شود دلالت بر كیستی جامعه ایرانی می كند و انسان را امیدوار و شگفت زده می كند زیرا كه درست در تضاد با چهره ای است كه پیش از این در ذهن ها بوده است.
وی تصریح كرد: اینكه در جامعه مانند ایران با این تنوع فرهنگی شاهد این یكپارچگی هستیم حكایت از این می كند كه ما خلاف آن خیلی زحمت كشیده ایم كه در حوزه ارادی عمل نماییم و در حوزه ارادی در خلال یك قرن اخیر پیچیده ترین سوءمدیریت ها را در مورد تنوع فرهنگی انجام داده ایم ولی موفق نشدیم.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اظهار داشت: این فرهنگ آنقدر ریشه دارد زمانیكه ایران مقابل مراكش پیروز می گردد تمام ایران با این تنوع فرهنگی یك واكنش نشان می دهند و اینكه افرادی از قومیت های مختلف دست از وطن یكپارچه شان به نام ایران برداشته باشند تنها یك سوء تفاهم است.
او تاكید كرد: این همان چیزی كه در بزنگاه های غیر ارادی كاملا آشكار می گردد.
بهشتی رویداد هایی از این دست با ابعاد خیلی گسترده را راهگشا دانست و اظهار داشت: اگر روزگاری راجع به هویت ایرانی سخن بگوییم و همگان به ما خرده بگیرند كه این چیزهایی كه مطرح می كنید مربوط به تاریخ است و آیا هم اكنون كه در قرن بیست و یكم بسر می بریم و رسانه ها اینقدر گسترش یافته اند هم این یكپارچگی در هویت ایرانی وجود دارد یا نه ؟ به كار می آیند.
** فرهنگ ایرانی عمیق تر از آنچه در اذهان وجود دارد
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اضافه كرد: این موارد حكایت از ریشه دارتر، عمیق تر و مقاوم تر بودن فرهنگ ایرانی و آنچیزی است كه در ذهن ها وجود دارد و اینگونه است كه این فرهنگ توانسته در طول این سالها از گردنه های سخت عبور و موجودیت خویش را حفظ كند.
وی با اشاره به اینكه این موارد در مورد احوال جامعه ایرانی هم می تواند چیزهایی بگوید تصریح كرد: رفتار خوب ایرانیان (جمع كردن زباله ها ) در ورزشگاه نشان از انعكاس مدنیت در این رفتار دارد چیزی كه در ترافیك دیدنش دشوار می باشد.
**مدنیت جامعه ایرانی
بهشتی اظهار داشت: لایه ای در جامعه ایرانی وجود دارد كه مدنیت به سرعت دارد در آن رشد می كند و در یك بزنگاه هایی خویش را آشكار می كند زیرا كه مدنیت پر سر و صدا نیست، مدنیت مانند نا مدنیت همراه با قتل و عربده كشی نیست و دارای مناعت طبع و انضباط است و خیلی دیده نمی گردد مگر در این بزنگاه ها.
به گفته وی، تقبیح حركت عده ای كه به هتل رونالدو رفتند از جانب جامعه ایران نشان از مدنیت دارد كه دارای تغییر و تحول شده است.
بهشتی در انتها رویداد حضور ایران در جام جهانی 2018 را به مثابه یك بزنگاه تاریخی بسیار مهم عنوان خواند و اظهار داشت: این رویداد برای افرادی كه بخواهند در حوزه فرهنگ، احوالات فرهنگ جامعه و كیستی آن مطالعه كنند فرصت بسیار خوبی را فراهم نمود.
**فوتبال ورزش نخست ایرانی ها
رییس ایكوم ایران دیگر سخنران این نشست بود كه به بیان مواردی درمورد «فوتبال ایران؛ ابعاد اجتماعی و فرهنگی » پرداخت و در توضیح اهمیت فوتبال بین سایر ورزش ها اظهار داشت: هر پدیده ورزشی یك ریشه و موقعیت اقلیمی خاص با زیر بنای اجتماعی معین دارد.
سید احمد محیط طباطبایی فوتبال را ورزش طبقه كارگر كه با رشد طبقه متوسط ترقی كرده است دانست و اضافه كرد: در قرن 16میلادی از فوتبال بعنوان یك توهین اجتماعی یاد می شد زیرا كه ورزش كارگران بود اما در قرن 19باشگاه های فوتبال گسترش یافتند و در قرن بیستم با تسط اجتماعی طبقات و گرایش های سیاسی نسبت به این خاستگاه فوتبال به ورزش اول در جهان و ایران تبدیل می گردد.
وی با اشاره به اینكه اهم فوتبالیست ها از طبقه سوم اجتماعی برخاسته و رشد كرده اند خاطرنشان كرد: در زمان گذشته فوتبال بیشترین جمعیت را به سمت خود جلب می كرد زیرا كه در آن زمان تلویزیون، شبكه های مجازی و... وجود نداشت.
محیط طباطبایی با اشاره به این نكته كه فوتبال خواسته و نا خواسته مانند رفتارهای جامعه است اضافه كرد: بر خلاف اینكه در تمامی ورزش ها آن كسی كه بیشتر تمرین كرده و از نظر اقتصادی قوی تر است برنده می گردد در فوتبال قویتر برنده نیست و امید و شانس نمود می یابد.
او با اشاره به اینكه فوتبال برای مردم تولید انگیزه می كند و نسبت به ورزش های دیگر خیلی شبیه زندگی، جامعه و رفتار های انسانی است خاطرنشان كرد: در فوتبال بر خلاف سایر ورزش ها یك اسطوره می تواند نتیجه بازی را عوض كند.
رییس ایكوم ایران اظهار داشت: تا سال 47، كشتی و وزنه برداری در ایران ورزش های اول بودند ولی سالهای بعد فوتبال نیاز اجتماعی سیاسی جامعه ایرانی را بهتر از سایر رشته های ورزشی بر آورده می كند.
او اضافه كرد: در همین سال ایران در فینال جام ملت های آسیا در مقابل تیم ملی اسرائیل با نتیجه 2 بر1 برنده می گردد و از آن شب به بعد فوتبال به ورزش نخست ایران تبدیل گشته و رفتار اجتماعی مردم تغییر می كند و قهرمان های فوتبالی ظهور می یابند و این ورزش به محلی برای عقده گشایی و تجلی امید تبدیل می گردد.
محیط طباطبایی ورزش فوتبال را حاوی رفتار های اجتماعی ناشی از رفتار خوب و بد افراد دانست و اظهار داشت: اگر دو نفر حتی با هم خصومت هم داشته باشند در هنگام تماشای بازی فوتبال تیم ملی كدورت ها را كنار می گذارند و یكپارچه برای شكل دادن به هویت ملی تلاش می كنند.
**فوتبال آیینه تنوع فرهنگی و نیروی امید، نوزایی و برابری
دیگر سخنران این نشست رییس پژوهشكده مردم شناسی بود كه در سخنانی به مطالعات مختلف پژوهشكده مردم شناسی در دو دهه گذشته در زمینه مردم شناسی ورزش اشاره نمود و انتشار كتاب مردم شناسی ورزش با همكاری نشر افكار، برگزاری همایش هایی در زمینه بازی و ورزش، جوانان و ثبت مردم نگاری ورزش های محلی در طرح مردم نگاری سرزمین را همچون این فعالیت ها برشمرد.
علیرضا حسن زاده برپایی همایش ملی مردم شناسی ورزش را در چارچوب فعالیت های این پژوهشكده در آینده نزدیك اعلام نمود و اضافه كرد: این دومین نشست پژوهشكده مردم شناسی در زمینه فوتبال است.
حسن زاده تصریح كرد: نشست اول در آستانه جام جهانی 2018 در دانشگاه مازندران با همكاری این پژوهشكده و انجمن انسان شناسی برگزار گردید و در آن رابطه میان هویت ملی و فوتبال مورد بحث قرار گرفت.
وی درباره پرداختن دانش مردم شناسی به تحلیل فوتبال خاطرنشان كرد: نخست آنكه فوتبال هویت ملی را تبدیل به یك امر قابل لمس و انضمامی می كند و هویت ملی را با روایتی جذاب و حماسی یا شاد به تك تك خانه های مردم ایران می برد.
او اضافه كرد: از جانب دیگر از آنجائیكه میراث فرهنگی متاخر و مدرن از اشكال و انواع میراث فرهنگی به شمار می آیند بی گمان فوتبال را هم می توان از انواع میراث فرهنگی متاخر و مدرن دانست كه در آن تنوع فرهنگی و هویت ملی به هم گره می خورند.
به گفته رییس پژوهشكده مردم شناسی، در این ورزش، زنان، مردان، نوجوانان و همه گروه های قومی و اجتماعی در كنار هم به ساخت و خلق معانی در رابطه با هویت ملی می پردازند، بدین سان فوتبال آیینه تنوع فرهنگی و وحدت ملی در ایران در بین گروه های مختلف اجتماعی است.
او با بیان این كه خیلی از نوجوانان ایرانی اولین بار با حوزه های فرهنگی و اقوام گوناگون ایرانی به كمك تیم های فوتبالشان آشنا شده اند اضافه كرد: صنعت نفت آبادان، ما را با خوزستان و مردم خون گرم و مهربانش، تراكتور سازی با قوم ایرانی آذری، ملوان با گیلك ها، نساجی با مازندرانی ها، سپاهان با اصفهانی ها آشنا می سازد.
حسن زاده اظهار داشت: فوتبال ایرانی خصوصیت های ملی فرهنگ ایرانی را نشان داده است به گونه ای كه تیم محبوبی چون شاهین در پیش از انقلاب نام خویش را با تفالی از دیوان حافظ دریافت می كند و نامش ملهم از اشعار حافظ است، با عنایت به قدرت شعر در ایران در اینجا، فوتبال حتی با ادبیات گره می خورد.
وی در انتها خاطرنشان كرد: فوتبال همچون ورزش هایی است كه در سرتاسر جهان بومی شده است، می توان ادعا كرد، در خلال تاریخ ایران فوتبال همواره نیروی امید و نوزایی و برابری را خلق كرده است.
**ژن و جام جهانی
«ژن و جام جهانی » عنوان سخنرانی عضو گروه علوم پایه فرهنگستان جمهوری اسلامی ایران بود كه در ابتدای آن به بیان مواردی در مورد فوتبال و فرهنگ جهانی پرداخت و اظهار داشت: فوتبال اوج ابراز فعالیت فرهنگی صد ها میلیون انسان است كه با ابراز احساسات وطن پرستانه در پشتیبانی از تیم شان همراه است.
علی متولی زاده اردكانی فوتبال را ساده ترین راه گفتگوی مردم جهان دانست و خاطرنشان كرد: جام جهانی فوتبال چون محبوب ترین ورزش در سطح جهان است، بزرگترین ورزش جهان به حساب می آید.
این استاد دانشگاه با اشاره به رابطه ژن و فوتبالیست عالی اظهار داشت: پرفسور تام ریكی متخصص سرشناس ورزش در اروپا داشتن والدین با توانایی بالا در ورزش را امتیار خیلی خوبی می داند و به شخص اطمینان بیشتر از وضعیت متوسط را می دهد.
او عامل ژن را در فوتبال موثر دانست و اضافه كرد: مهارت های فیزیكی شامل: قد بلند، عضلات قوی، توانایی دویدن و... در اغلب موارد به ارث می رسند.
**فوتبال فرزند مدرنیته است
«مختصات ما در جام جهانی » عنوان سخنرانی دبیر شورای راهبردی وزارت ورزش و جوانان بود كه به بیان آن پرداخت و اظهار داشت: فوتبال چون عروسی است كه هر كس چیزی را در چهره او می بیند كه دوست دارد ببیند و حسی را در شما بر می انگیزد كه دوست دارید برانگیخته شود.
رضا شجیع فوتبال را فرزند مدرنیته دانست و خاطرنشان كرد: فوتبال، آرزوهای جمعی ما را برآورده نمی كند بلكه برای لحظاتی كوتاه فرصت تجربه آنها را برایمان فراهم نموده و برای ساعاتی ذهنمان را از انبوه مشكلات و سختی ها دور می كند.
به گفته وی، فوتبال تنها ژآنر اجتماعی است كه در توصیف آن از كلمه ما استفاده می نماییم.
دبیر شورای راهبردی وزارت ورزش و جوانان، ناسازگاری آمار ها با واقعیت ها را مختصات جامعه ایرانی دانست و اظهار داشت: مختصات ما در جام جهانی نشان داد ما از شكست می هراسیم و بیشتر دوست داریم شكست نخوریم تا پیروز شویم و این واقعیت در جامعه ما ساری و جاری است.
**فوتبال؛ زیست سنتی در میدان مدرن
پژوهشگر جامعه شناسی ورزش دیگر سخنران این نشست بود كه به بیان مطالبی در مورد «فوتبال؛ زیست سنتی در میدان مدرن » پرداخت و اظهار داشت: در تاریخ اجتماعی سرزمینمان هر جا كه با پدیده های مدرن روبرو شدیم بلاهای عجیب و غریبی سر آن آوردیم و فوتبال كه یكی از آخرین نهاد های مدرن وارد شده به ایران است و هنوز نهاد اجتماعی نشده و در حد ابزار باقی مانده همچون اینهاست.
داروین صبوری اضافه كرد: اینكه هنوز رفتار با پدیده های اجتماعی را بلد نیستیم از خصوصیات زیست سنتی ما است و تا زمانیكه نخواهیم این خصوصیت را كنار بگذاریم نمی توانیم پدیده های مدرن را درك نماییم زیرا كه می خواهیم پدیده مدرن را در ساحت سنت بازسازی نماییم و آنگونه كه می خواهیم آن را بازفهم نماییم.
فراهنگ**3079** 1701
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب