توقف کوچک کردن حریم مطالبه ای از رئیس جمهور
به گزارش آثارنیوز، زنگ خطر «کوچک شدن حریم آثار و بافت های تاریخی» به صدا درآمده و توقف آن به مطالبه‌ی جدی میراث دوستان کشور تبدیل گشته است و از رئیس جمهور درخواست کرده اند برای پیشگیری از دخل و تصرف در حریم و عرصه بافت های تاریخی و آثار طبیعی ایران، اقدام لازم را انجام دهد.
به گزارش آثارنیوز به نقل از ایسنا، بحث بازبینی حریم آثار و بناهای تاریخی چندی است باعث نگرانی میراث دوستان شده است؛ نگرانی و دغدغه ای که از دوران وزارت عزت الله ضرغامی وجود داشت و حال به دوره سیدرضا صالحی امیری (وزیر وقت میراث فرهنگی، گردشگری دامنه پیدا کرده است. ماجرا از آنجا شروع شد که صالحی امیری در مجلس دفاع خود هنگام گرفتن رای از نمایندگان درباره‌ی «بازنگری حریم آثار تاریخی»، اظهار داشت: «بسیاری از نمایندگان مجلس از حریم آثار تاریخی ناراضی هستند و باید حریم این آثار مورد بازبینی قرار بگیرد.»
این اظهارات، هرچند کوتاه و مبهم، یادآور سیاست های پیشین است، آن هم در رابطه با محوطه ها و بافت های تاریخی که هر روز با تعرض و تخریب با وجود قوانین میراث فرهنگی مواجهند؛ محوطه ها و بافت های تاریخی که هنوز به صورت دقیق مطالعه باستان شناختی و کارشناسی نشده اند و بازبینی در حریم آنها به انگیزه رسیدگی به مطالبات مردم، حتما نگران کننده است. با وجود آن که مسؤلان میراث فرهنگی بارها در جواب این نگرانی ها گفته اند «این بازبینی ها به معنای کوچک شدن حریم نیست» اما آن چه در روند بازبینی حریم ها تا کنون اتفاق افتاده به کوچک شدن و اصلاح بیشتر این حریم ها منجر گردیده است.
آثاری چون «پاسارگاد» در فارس، «شهر تاریخی سیمره»، «محوطه تاریخی چالسرا» و «قلعه والی» در ایلام، «ارگ علیشاه» و «مسجد کبود» در آذربایجان شرقی، «غار کرفتو» در کردستان، «دشت بهشت» در البرز، «باغ و عمارت رحیم آباد» در خراسان جنوبی، «مجموعه تاریخی مفخم»، «تپه منصور باغی بجنورد»، «تپه نادری»، «ارگ بلقیس» و «تپه بلور» و «استقلال» در خراسان شمالی، «محور تاریخی فرهنگی اصفهان»، «قلاع دختر» و «اردشیر» در کرمان، «قلعه صلصال» در گیلان، «بازار تاریخی ارومیه»، «گورستان ظهیرالدوله» در تهران، «هتل رامسر» در مازندران، «تپه سیلک» در کاشان، شهر جرجان قدیم در گلستان و... تنها چند نمونه از میراث تاریخی این کشور بوده اند که تا کنون پرونده بازبینی حریم برای آنها تشکیل و حریم بعضی از آنها هم به دنبال آن، بازبینی، اصلاح و حتی کوچک شده است.
مهم تر از آن، نگرانی در رابطه با بافت های تاریخی شهرهاست، که در سالهای اخیر بارها شاهد هشدارهایی در رابطه با بافت های شیراز، یزد، تهران، تبریز، سبزوار، گرگان، رشت، رامسر، اصفهان و … بوده ایم و هنوز معلوم نیست با بازبینی حریم، چه سرنوشتی در انتظار هویت این بافت ها خواهد بود؟
حال بعد از آنکه ماجرای بازبینی و اصلاح حریم بافت های تاریخی شهر های گرگان، تهران، سبزوار و شیراز رسانه ای شده است، سیدرضا صالحی امیری، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در واکنش به آن، به یکی از روزنامه ها گفته است: «یک حق حاکمیت داریم و یک حق مردم. در تحلیل شما تضادی بین مطالبه حاکمیت و مردم وجود دارد، اما من این تضاد را نمی بینم. حاکمیت موظف است مطابق قانون از میراث فرهنگی ایران بزرگ صیانت، مرمت و حمایت کند و از دسترسی افراد سودجو یا زیاده خواه خارج کند، اما از طرفی مطالبه ای از جانب مردم در خیلی از نقاط کشور شکل می گیرد. دال بر این که حقوق آنها تضعیف شده است. مشخصا مطالبه آنها بحث روشنی است دال بر حریم. این را بارها تکرار کرده ام و باز هم می گویم. شما نباید مخاطب را تحریک کنید. من در بازار گرگان بودم که عده ای از مردم آمدند و خواسته هایی داشتند. معترض بودند اما من یک جمله می گویم که از روز اول گفتم و تا آخر هم تکرار می کنم. هیچ تصمیمی در وزارت خانه خارج از نظام کارشناسی برای بافت و حریم گرفته نخواهد شد. تصمیمات ما در یک چارچوب قانونی و کارشناسی خواهد بود و ما به شکل نظام سلیقه ای و روابط خارج از چارچوب قوانین و ضوابط عمل نمی نماییم.»
آنچنان که وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خبر داده، هفته پیش رو مقرر است در جلسه ای، مبحث «حریم بافت ها و محوطه های تاریخی» با حضور کارشناسان بحث و بررسی شود اما دغدغه در رابطه با کوچک شدن حرایم همچنان وجود دارد.
جامعه باستان شناسان ایران مدت ها پیش در نامه ای به وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از او خواست که بانگ بلند این زنگ خطر را بشنود و برای او نوشت که «در سالهای گذشته آنان که بحث بازبینی و کوچک شدن حرایم میراثی را بشکلی نادرست مطرح کرده اند یا با اصول موضوعه و مأموریت های این وزارت خانه ناآشنا بوده و از دانش کافی در رابطه با اهمیت و ارزش های میراث فرهنگی بی بهره بوده اند و یا آن که در پس پرده‌ی بازبینی حرایم آثار تاریخی سود و منفعتی را دنبال کرده اند. این در حالیست که در کشورهای پیشرفته و مترقی دنیا هر روز بر دقت قوانین برای حفاظت و حراست از ارزش های میراث فرهنگی و بافت های تاریخی و محوطه های باستانی شان می افزایند و با تصویب قوانین جزاییِ سخت و فرهنگ سازی درست، تخریب محوطه های باستانی را کم کرده اند. آنان با شناخت ظرفیتهای گسترده‌ی آثار تاریخی و محوطه های باستانی با تدابیر مختلف به رونق گردشگری و جلب مشارکت مردم در پاسداشت میراث فرهنگی همت گماشته اند.»
اینک، کارزاری با عنوان «درخواست پیشگیری از تخریب و تعرض به میراث فرهنگی ایران» راه افتاده است که در متن آن خطاب به مسعود پزشکیان، رئیس جمهور آمده است: «بی تردید میراث فرهنگی ایران، آیینه تمام نمای نبوغ و خلاقیت و صلح دوستی مردم این سرزمین است که در ادوار مختلف و در رویارویی با سهمگین ترین حوادث روزگار، از یک سو قلب تپنده تمدن ما و از طرفی مبین هنرپروری و تاب آوری مردم این مرز و بوم بوده است.
شوربختانه در بزنگاه فعلی، این سرمایه بی بدیل ایران، در معرض دست درازی و تعرض منفعت طلبان و سودجویانی قرار گرفته که نه عرقی به این خاک و نام پاکش دارند و نه دغدغه ای برای پاسداشت هویت کهن این سرزمین در سر می پرورانند.
متأسفانه خیلی از این اتفاقات با سکوت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بعنوان متولی قانونی میراث فرهنگی و طبیعی ایران، اتفاق می افتد. تعرض آشکار به بافت های تاریخی کلان شهرهایی مانند شیراز، تهران، اصفهان، گرگان، اردبیل، تبریز، کاشان، باغ ۳۳ هکتاری رامسر مازندران، بافت های تاریخی گیلان و بسیاری دیگر از شهرها و دستور تأسف بار وزیر میراث فرهنگی برای کوچک کردن حریم بافت تاریخی سبزوار و احتمالا گرگان و هم دستور عجیب استاندار اصفهان در واگذاری ابنیه تاریخی اصفهان، همچون موارد این تراژدی تلخ هستند.
پرسش اصلی از جنابعالی و وزرای کابینه دولت چهاردهم اینست که آیا اولویت شما عمل به وظایف حاکمیتی و قانونی تان است یا پاسخ دادن به مطالبات خارج از عرف و بر خلاف مصالح ملی کشور است؟ وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای دریافت رای اعتماد از نمایندگان مجلس، وعده کوچک سازی حریم بافت های تاریخی ایران را داده است، شوربختانه امروز مصرانه در همان مسیر حرکت می کند. این در شرایطیست که معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هم تخصص و پیشینه مرتبطی با این حوزه نداشته و فنی ترین معاونت این وزارت خانه را با چالش روبه رو ساخته است.
وضعیت میراث طبیعی ایران هم غمنامه ای است که شرح آن بسیار مفصل است و در وضعیت منفعلانه وزارت خانه مربوطه، تبدیل به عرصه تاخت و تاز بلاگرها، زمین خواران و سوداگران منابع طبیعی ایران شده است و در مقابل، ما شاهد تعقیب قضایی کنشگران واقعی میراث فرهنگی و طبیعی ایران هستیم.»
منبع: آثارنیوز
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب