به گزارش آثارنیوز به نقل از مهر، غار ده شیخ را یك چوپان كشف كرد و قتی فهمید كه داخل آن هیچ گنجی وجود ندارد آن را لو داد تا مردم همه از وجود چنین غاری آگاه شوند. بعد از او یك سرمایه گذار خصوصی اقدام به ساخت و ساز در این غار و محیط اطرافش كرد. او دری آهنی برای جلوگیری از ورود حیوانات نصب و ورودی غار را برای حضور گردشگران باز كرد چون كه باید برای ورود به این غار افراد سینه خیز می رفتند.
همچنین نورهای رنگارنگی را هم به قندیل های تاریخی تاباند تا بتواند جلوه ای دیگر به این غار بدهد. بنابراین گردشگر در بعضی از قسمت ها با رنگ تند سبز و یا آبی رو به روست. بابت حضور هر گردشگر در این غار كه هنوز می توان ردی از استخوان های قدیمی حیوانات را در آن دید، 10هزار تومان ورودی در نظر گرفته شده است. اینها غیر از ساخت و سازهایی است كه پایین تر از ورودی غار برای تسهیل در رفت و آمد گردشگران پیش بینی شده است. راه سنگ فرش شده و پاركینگی برای حضور خودروها از جمله اتفاقاتی است كه سبب شده تا چندین درخت قدیمی در محدوده غار ده شیخ قطع شود. غاری كه در شهرستان پاتاوه استان كهگیلویه و بویر احمد قرار دارد.
گذاشتن در آهنی برای غار مشكل دارد
غارنوردان حالا نگران سلامت این غار آهكی هستند. به گونه ای كه بعد از انتشار گزارش و تصاویری از غار ده شیخ، جواد نظام دوست از غارنوردان حرفه ای و رئیس سابق انجمن غار و غارشناسی ایران با انتقاد از این نوع فعالیت ها به منظور رفاه حال گردشگران در غارها به خبرنگار مهر اظهار داشت: گذاشتن در آهنی برای غار در مواردی اشتباه است و باید تیم متخصص آن را بررسی كند. اشتباه دیگر اینكه بگوییم این در برای جلوگیری از ورود حیوانات كار گذاشته شده است. حیواناتی مانند شغال و... محل زندگی شان اینجا بوده و ما انسانها هستیم كه با ورودمان به چنین جایی محل زندگی آنها را بر هم زده ایم.
نظام دوست درباره اینكه سن این غار توسط یك دكترای زمین شناسی حدود ۱۳۵ میلیون سال تخمین زده شده هم اظهار داشت: تخمین عمر غار با برخی آزمایش های دقیق آكادمی انجام می گیرد كه در ایران هم قابل انجام نیست، سن سنجی، پائلوكلیمنت هواشناسی دیرینه از روی استلاكتیت ها كار چشمی و راحتی نیست.
او همینطور به این مورد انتقاد دارد كه بدون هیچ دلیلی روستائیان این غار را علیصدر دوم می نامند و برای رفاه حال گردشگران اقدام به تخریب بخش هایی درون غار شده است. نظام دوست اضافه كرد: این غار تا چهار، پنج سال پیش بكر بوده اما در یكی دو سال اخیر اخباری شنیده ایم مبنی بر اینكه بدون مطالعه و بررسی در كارگروه غارشناسی آغاز به فعالیت هایی در این غار كرده اند. باید اول غارها مورد شناسایی كامل قرار گیرند كه شامل نقشه برداری، بررسی ساختار زمین شناسی منطقه، زیست شناسی درون غار و... می گردد. ممكن است بعضی از این غارها منحصر به فرد باشد سپس درجه بندی می شوند سپس تیم متخصص آماده سازی وارد آن خواهد شد این آماده سازی به منظور نصب چراغ و یا بازكردن مسیر نیست. بلكه منظور این است كه چطور باید در آن فعالیت كرد كه گونه های جانوری آن از بین نرود. به عنوان مثال خفاشی كه در این غار زندگی می كند چطور محل زندگی خویش را ترك نكند.
وی اضافه كرد: وقتی بدون اطلاع در غار مسدود می گردد نخستین آسیب را خفاش می بیند و اگر خفاش نتواند وارد محل زندگی خود شود محصول زراعی اطراف آن غار بعد از دو سه سال افت می كند چون ماموریت خفاش شكار حشرت موذی و آفات نباتی است پس وقتی این كار را انجام ندهد و جا به جایی دانه های گیاهی هم انجام نشود محصول زراعی صدمه می بیند. ازاین رو با تغییر محل زندگی خفاش به خودمان صدمه زده ایم.
نصب روشنایی در غار مانع رشد جلبك ها می شود
نظام دوست به این مورد هم اشاره كرد كه افرادی در رشته های مختلف روی این غار تحقیق كرده اند. یكی از این افراد محدثه السادات تهامی دانشجوی دكتری رشته بیوسیستماتیك جانوری است كه به تازگی از غار ده شیخ بازدیدی داشته است.
تهامی در گزارشی كه آن را در اختیار خبرنگار مهر قرار داده نوشته است: متاسفانه شاهد تغییر دهانه ورودی غار و نصب در و همینطور نورپردازی داخل غار بودیم، خاك كف غار در اثر رفت و آمدهای فراوان و دست كاری هایی، به بستری سفت و محكم تبدیل شده بود و مطلوبیت خویش را برای زندگی حشرات خاكزی از دست داده بود و كمترین تعداد و تنوع جانوری را در محیط داخل مشاهده كردیم كه در صورت تداوم وضعیت موجود منجر به انقراض كامل گونه های بومی ذكر شده خواهد شد.
وی ادامه داده است: از اثرات تغییر فرم و اندازه دهانه ورودی غار و نصب درب می توان تغییرات جریان هوا به داخل، به خصوص قسمت های ابتدایی تر، و در نتیجه افت رطوبت مورد نیاز برای حشرات غارزی به خصوص جیرجیرك های غارزی كه بیشتر نزدیك به دهانه زندگی می كنند و بسیار به رطوبت بالا حساس هستند، و تغییرات شدید دمایی طی فصول سال كه خود استرس و تهدیدی برای غارزیان به حساب می آید، اشاره كرد. همینطور نصب روشنایی داخل غار رشد جلبك ها و گیاهان(كه بومی محیط غار نیستند) و در نتیجه بر هم خوردن تعادل اكوسیستم را در بر خواهد داشت البته اینها موارد بسیار كمی از هزاران مورد تاثیر توریستی شدن یك غار، و بخصوص غار ده شیخ طبق این گزارش، بر محیط زیست آن است.
به نظر می رسد بهتر است پیش از هر اقدامی بعد از كشف غاری در ایران، نحوه استفاده از آن توسط كارگروه غارشناسی كشور مورد بررسی قرار گیرد. همینطور اخیرا آیین نامه درجه بندی غارها هم تدوین و ابلاغ شده است و نشان داده است كه نحوه استفاده از غارها باید به چه صورتی باشد و هر غاری چه درجه ای را می گیرد. آیا اصلا گردشگران مجاز به رفتن داخل آنها هستند یا خیر.