وقتی هیچ كدام مسئولیت بی توجهی شان را گردن نمی گیرند!
به گزارش آثارنیوز مدیریت شهری می خواهد لطف را در حق مافین اباد تاریخی تمام کند و از ایجاد موزه و مرکزی پژوهشی برای آن خبر می دهد، محوطه ای که در طول حدود ۳۰ سال قبل کمترین توجه ها به آن شده و متولی اصلی تپه هم طبق معمول پس از اعلام هشدارها از توجه و ساماندهی آن خبر می دهد، اما هیچ کدام گذشته تپه را گردن نمی گیرند.
به گزارش آثارنیوز به نقل از ایسنا، داستانِ مافین آباد باستانی پس از شناسایی اش در حدود ۳۰ سال قبل آغاز شد، تپه ای که باستان شناسان نیمی از آنرا در ارتباط با اوایل هزاره پنجم قبل از میلاد دانسته و معتقد بودند فقط جزء کوچکی از آنرا دوره پارتی تشکیل می دهد؛ با این وجود، در دهه ۵۰ تاسیس کارخانه آجرسفید به روش تونلی توسط کارشناسان آلمانی در محدوده این تپه، خسارت جبران ناپذیری به آن وارد کرد؛ چونکه روش کار این کارخانه، مصرف اکسیژن بود و کارشناسان آلمانی با ایجاد فضای سبز در جلو کارخانه به دنبال برطرف نمودن این مشکل بودند. به همین دلیل، با نادیده گرفتن تپه، کارخانه از تپه خاک برداری کرد و این کار سبب از میان رفتن آثار دوره قبل از تاریخ شد.
سال ۱۳۷۲ مسئولان اداره میراث فرهنگی استان تهران به همراه کارشناسان پژوهشکده دیرینه شناسی از این تپه بازدید کردند و گزارش خویش را تحت عنوان «بررسی استعدادهای دوران نوسنگی دشت ری» به سازمانِ وقت عرضه دادند. در سال ۱۳۸۰ هم هیاتی از موزه ملی ایران برای بازدید به این تپه رفت و در همان سال، مجسمه ای منحصربه فرد و شکسته از دوره پارتی به دست آمد.
سال ۱۳۸۴، مکاتبه های مختلفی با سازمان های درگیر مانند سازمان ثبت برای صادر نکردن مجوز ساخت و ساز در اطراف این تپه و شهرداری برای جلوگیری از ریختن انبوه زباله ها، بویژه زباله های عمرانی انجام شدند؛ احمد چایچی – عتیقه شناس محوطه - حجم زباله ها را به اندازه ای می دانست که در چهار متری زیر خاک تپه هم زباله و بویژه زباله های حاصل از کارهای عمرانی به دست می آمد و بنا بر این هم در همان زمان اصرار کرد که «تا جایی که امکان داشت، آثار به دست آمده از این تپه در لیست آثار ملی ثبت و تابحال هم بررسی های کاملی در این تپه انجام شده اند.»
با توجه به این اقدامات اما باز هم تپه به مکانی برای تجمع معتادان تبدیل گشته بود و به تعویق افتادن کار در تپه به سبب مضیقه بودجه و همکاری نکردن سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران و پژوهشکده دیرینه شناسی ادامه داشت. این وضعیت ادامه داشت و گمانه زنی ها را تا فصل بارندگی کشاند.
در همان سال شورای شهر تهران طرح های قبلی این محوطه تاریخی را که سال ۱۳۷۲ به تصویب رسیده بودند، عوض کرد و قرار شد تا محوطه مافین آباد حفظ و اطراف آن به فضای سبز تبدیل گردد، که باز هم کم کاری ها سبب شدند بخش های دیگر از تپه به علل مختلف از بین بروند و در نهایت احمد چاپچی امیرخیز - سرپرست هیات گمانه زنی تپه تاریخی مافین آباد اسلامشهر - در آن زمان درباره این محوطه تاریخی اعلام نمود: «گمانه زنی در این تپه درحال انجام است که فصل نخست کاوش این محوطه هفت هزارساله در سال ۱۳۸۴ انجام و بعد از آن به سبب نامعلومی از لیست طرح های ملی خارج شد.»
در آن زمان چایچی درباره سرنوشت این محوطه تاریخی اظهار داشته بود: «این محوطه بعد از مدتی به شرکت تعاونی مسکن کارگران اتوبوسرانی تهران واگذار شد، ولی خوشبختانه شهرداری تابحال (۲۴ دی ۸۵) اجازه ساخت و ساز به آنها نداده است و تا زمانی که حریم تپه مافین آباد تعیین نشود، هیچ ساخت و سازی در اطراف آن صورت نمی گیرد.»
تاریخی که از مافین آباد تا تپه میل اخطار گرفت، اما گوشی نشنید
اما گویا این قول و قرارها تا همان چند سال ادامه داشت، دیده های خبرنگار ایسنا در دو هفته قبل (۱۵ آذر) حکایت از آن دارد که ورود ساخت و ساز خانه ها به عرصه و حریم این محوطه تاریخی و حتی ساخت و ساز آپارتمان های آسمان خراش در این محوطه وضعیت را بدتر از گذشته کرده است، وضعیتی که جعفر مهرکیان – عتیقه شناس – هم در فروردین ۱۴ سال قبل آنرا به ایسنا هشدار داده بود. او که مافین آباد را در بررسی های منطقه واوان در حدود سال ۱۳۶۹ شناسایی کرده بود، نه فقط وضعیتِ این تپه تاریخی در اسلامشهر را بلکه وضعیتِ تپه های «واوان» در شهرک واوان، «فردیس» در قرچک و تپه «میل» در ورامین را در همان زمان در حدِ اخطار دانسته بود؛ تپه های باستانی که با توسعه شهرنشینی و به کار گرفتن ابزارهایی مانند ماشین های سنگین راهسازی که با مسطح سازی و خاک برداری به مرور احتمال از بین رفتن شان بود و این احتمال ادامه دار به آن جا رسید که خاکِ تپه مافین آباد را به آجرهای قرمزرنگی تبدیل کردند تا در ساخت خانه های تهران استفاده گردد.
وسعت زمینِ خالی باقی مانده در اطراف مافین آباد تاریخی در این روزها کجا و حساب و کتابِ مهرکیان، از برداشت خاک در بخش هایی از تپه مافین آباد در آن زمان که به اندازه چند زمین فوتبال و گاهی تا عمق ۱۰ تا ۱۲ متری خاک برداری و سال ها از خاک آن برای تولید آجر در کارخانه آجر سفید استفاده شده، کجا؟
چند ماه بعد احمد چایچی سحرخیز که مدتی بعنوان سرپرست هیان گمانه زنی تپه تاریخی مافین آباد در این محوطه تاریخی فعالیت می کرد، از تبدیل این محوطه تاریخی به محل تجمع معتادان اطلاع داده بود، تا دوم اردیبهشت ۱۳۸۶ که بار دیگر به ایسنا اظهار داشته بود: «براساس مطالعات انجام شده مشخص شده بخشی از آثار تاریخی تپه زیر رسوب قرار گرفته که باید در ساخت و ساز طرح های شهری به آن توجه بیشتری شود، تا آسیب نبینند.»
او حتی به برنامه ریزی های شهری و مشکلاتی که اهالی منطقه مافین آباد به سبب تجمع معتادان و زباله دانی شدن این تپه تاریخی (در آن زمان) با آن روبه رو بودند، اشاره کرده و گفته بود «پس از تهیه نقشه برای تعیین حریم و عرضه گزارش مقدماتی آن به معاونت فنی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تهران تصویب یا رد طرح های مورد نظر برعهده آن هاست. هرچند این تپه بسیار قدیمی است، ولی به همین دلیل، ارزش چندانی برای تخریب قاچاقچیان کالاهای عتیقه ندارد. متاسفانه وجود تفکر نادرست کنونی در خصوص این که همه ی تپه های قدیمی محل گنج اند، سبب حفاری های غیرمجاز بیهوده توسط قاچاقچیان شده است.» گودال های حفرشده در نقطه نقطه این تپه تاریخی پس از گذشت سال ها از این حرف، این را تایید می کند که قاچاقیان بدون درنظر گرفتن هر نوع احتمالی، فقط به جان محوطه های تاریخی می افتند و آنها را تخریب می کنند.
محسن باقری - مسوول میراث فرهنگی رباط کریم و اسلامشهر - هم چند ماه بعد یعنی تیر ۱۳۸۶ به باقی ماندن این محوطه بعنوان مکان تجمع معتادان و حتی زباله دانی اسلامشهر تاکید دارد.
عملیات های عمرانی جدید در عرصه مافین آباد کلید خوردند
این بی توجهی ها ادامه داشت تا ۱۰ سال بعد یعنی شهریور ۱۳۹۶ که یک عتیقه شناس پژوهشگاه میراث فرهنگی به پژوهشکده دیرینه شناسی اطلاع داد که با وجودِ ثبت ملی و تعیین عرصه و حریم محوطه و ابلاغ آن به دستگاه های مربوطه، انجامِ عملیاتِ عمرانی بدون توجه به ضوابط حفاظتیِ عرصه و مقرراتِ رعایت حریم بی وقفه و شتاب آمیز در حال اجرا و پیگیری است، همینطور در شمال و شرق تپه خاکریزهایی انبوه به وجود آمده و کارگران در همراهی با خودرو های سنگین مشغول جابه جایی خاک، آن هم درست در عرصه و دقیقاً روی برجستگی های تپه مافین آباد بودند.
از طرف دیگر راه اندازی خیابان و کشیدن تقاطع در عرصه محوطه ای که صدمه های بی شمار شهری آنرا از پا درآورده بود، این اثر باستانی را به مرور در چشم مردم منطقه به محوطه ای بی مصرف و نه تاریخی تبدیل کرد.
از موزه تا اتاق نگهبانی و فضای سبزی که به انبار نخاله ها تبدیل شده!
با این وجود و بعد ازگذشت چند سال با انتشار خبرهای جدید از وضعیتِ این محوطه و بی توجهی کامل به آن و هجوم ساخت وسازهای بی رویه در اطرافِ این محوطه تاریخی، بار دیگر هشدارها نسبت به وضعیت باقی مانده های این تپه مطرح شدند، اما این دفعه نخست مدیریت شهری اسلامشهر درباره صدمه های واردشده به این محوطه تاریخی که میراث فرهنگی هم آنرا از یاد برده، به ایسنا اعلام کرد که «نقشه محدوده حریم و ضوابط و مقررات حفاظتی تپه باستانی مافین آباد امسال به تصویب شورای عالی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور رسیده و حتی مقرر است برای مافین آباد موزه ای راه اندازی شود.»
در توضیحی که روابط عمومی این نهاد منتشر نموده، راه اندازی خیابان از وسط این تپه توسط شهرداری اسلامشهر را نادرست می داند، در صورتیکه تصاویر و اطلاعات منتشرشده در طول چند سال قبل نشان می دهند که خیابان کشی در عرصه و حریم این تپه تاریخی انجام شده است.
و سرانجام روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی استان تهران هم به نقل از مرتضی ادیب زاده - معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تهران - اعلام نموده است: تعیین حریم، نصب اتاق نگهبانی و جمع آوری نخاله ها در تپه چندهزارساله مافین آباد اسلامشهر انجام می شود.
او با اشاره به اینکه عرصه و حریم تپه مافین آباد با آخرین نقشه ای که مورد تایید اداره کل میراث فرهنگی استان تهران است حفاظت می شود و حریم این اثر تاریخی را هم تا حد امکان زیاد معین کرده اند، درباره حفاری های تپه مافین آباد هم بیان کرده که «چاله های حفاری غیرمجاز متعلق به ۱۰ یا ۲۰ سال پیش است و در سالهای اخیر هیچ گونه حفاری غیرمجازی در این محدوده صورت نگرفته است، همینطور با همکاری شهردای اسلامشهر بزودی حریم و محیط پیرامونی این تپه باستانی ساماندهی می شود.»
این در حالیست که هنوز تکه سفال های شکسته شده که بنظر می رسد به جامانده از حفاری هاست روی سطح تپه و حتی تا دامنه تپه تاریخی به وفور به چشم می آید و بارانِ یکی دو هفته گذشته وضعیت تپه را بدتر از گذشته کرده است.
منبع: asarnews.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب