گزارش مهر درباره یكی از بناهای صندوق احیا؛
ثروتی به نام قلعه چالشتر
آثارنیوز: ثروت بزرگی به نام قلعه چالشتر در شهركرد وجود دارد اما این گنجینه تاریخی آنقدر بزرگ است كه نه كسی برای تغییر كاربری آن سرمایه گذاری می نماید و نه بودجه های مرمتی توان بهسازی آنرا دارد.
خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ؛ بنای تاریخی قلعه چالشتر در استان چهارمحال و بختیاری بعنوان مجموعه فرهنگی و تاریخی متعلق به اواخر دوره قاجار یعنی سال های ۱۲۸۰ است که در ۶ کیلومتری مرکز فعلی استان قرار دارد و در مقطعی از زمان بعنوان ضابط نشین منطقه چهارمحال در دوره های افشاریه زندیه و قاجاریه محسوب می شد. بااینکه این بنا به نام عمارت خدارحم خان یکی از خوانین چهارمحال مشهور است اما قدمت قلعه باتوجه به گمانه زنی ها و حفاری های دیرینه شناسی به دوره صفویه می رسد.
این بنا دو عمارت مجزا و یک حمام مشترک داشته است که در حیاط اول آن موزه کار و زندگی و اتاق کرسی و غرفه های فروش صنایع دستی وجود داشت و در حیاط دوم هم سیاه چادر عشایری گذاشته بودند و الان بعنوان موزه سنگ و اتاق نقاشی کاربری دارد حمام مشترک قلعه نیز بعنوان موزه حمام مورد توجه است.
زیباترین بخش این بنا همان اتاق نقاشی و یا عمارت شاه نشین است چون سرتاسر آن نقاشی های پرکاربردی با داستان های متفاوتی نقش بسته است. نقاشی شاهنامه و جنگ اژدها و شیر و صحنه های شکار و گل و مرغ ها تصاویر کار شده روی دیوارها هستند روی یکی از طاقچه ها هم عکسی از خدارحم خان و پسرانش به معرض نمایش گذاشته شده تا همه بدانند این قلعه برای چه خاندانی بوده است.
بخش دیگر مربوط به حمام مشترکی است که حالا هم بعنوان موزه حمام از آن استفاده می شود و در واقع با گذاشتن چند مجسمه و چند قلم از وسایلی که در حمام استفاده می شد بعنوان موزه کاربری دارد. در و دیوار حمام هم انگار که همین چند سال پیش افراد به آن برای شست و شو می رفتند چون هنوز نم دار است!
در حیاط این مجموعه تاریخی پنجره هایی وجود دارد که در گذشته حیاط را نورانی می کرده است پنجره های دو لایه که یک سمت آن به بیرون است و فاصله نیم متری تا اتاق ها دارد درون این فاصله فانوسی می گذاشتند. سرتاسر حیاط پر می شد از نور این فانوس هایی که در دیوار و این پنجره ها کار گذاشته شده بود. دود فانوس ها نیز از دودکش های بالای محفظه بیرون می رفت.
بخش دیگر قلعه چالشتر موزه مردم شناسی است که روی در و پنجره و مجسمه های آن هم گرد و غباری است که نشان میدهد مدتهاست یا اینجا میزبان گردشگران به خاطر کرونا نبوده و یا کرونا اجازه نداده به آن رسیدگی شود. بخش بعدی هم موزه روباز سنگ است.
سایه بانی برای چند سنگ قدیمی و شیرهای سنگی وجود دارد همان سنگ هایی که برخی از آنها از دست سارقان نجات پیدا کرد و به اینجا منتقل شد این موزه سرباز نشان میدهد که خیلی از سنگ هایی که تاریخ صفویه را به همراه دارند در وضعیت حفاظتی مناسبی قرار ندارند چون در روزهای تعطیلات به خصوص تعطیلات عید که این مکان پر از توریست می شود این سنگ های باستانی هم تهدید می شوند.
با این وجود شکوه و عظمت این قلعه آنقدر زیاد است که هر بخش از آنرا می توان برای یک کاربری مناسب در نظر گرفت اما وضعیت کنونی آن نشان میدهد که خیلی هم از این فضا استفاده نمی گردد.
قلعه چالشتر یکی از بناهای صندوق احیا با مشکل مالکیت
قرار بود این بنای تاریخی به بخش خصوصی واگذار شود. این خبر را مدیرعامل سابق صندوق احیا در سال ۹۵ داده بود و گفته بود که بخش اندرونی و بهاربند قلعه چالشتر واگذار خواهد شد. این بنا دو بار به مزایده گذاشته شد. در مزایده آخر یکی از مدیران آژانس های مسافرتی برنده مزایده شد اما چون به تعهداتش عمل نکرد، نتوانست از عهده تغییر کاربری آن برآید بنا بر این صندوق احیا نیز این بنا را از او پس گرفت از آن زمان هنوز این بنا از طرف صندوق در لیست مزایده ها قرار نگرفته و مشکل مالکیت بخش هایی از آنرا حل نکرده است.
کوروش باباییان معاون میراث فرهنگی استان چهارمحال و بختیاری درباره این بنا به خبرنگار مهر اظهار داشت: کاربری این قلعه فرهنگی، خدمات گردشگری و پذیرایی تعریف شده است اما می تواند کاربری اقامتی نیز داشته باشد ولی در تعریف کاربری آن نیامده است. اتاق نقاشی این مجموعه به سبب تزئینات زیبایی که دارد، بدون کاربری خواهد بود چون قابل واگذاری نیست بلکه تنها به صورت موزه ای کاربرد خواهد داشت.
وارثان قلعه
باباییان همین طور درباره مرمت بخش های نم زده این قلعه نیز توضیح داد: برای جلوگیری از رطوبت این بنا پیمانکار گرفته تا پشت بام مجموعه را مرمت کند و موجب نشود رطوبت به داخل بنا نفوذ کند. این بنا چند ماهی به سبب کرونا تعطیل شده بود و بازدیدکننده ای نداشت و نیروهای نظافتی نیز فعالیت کمتری داشتند.
وی افزود: بخش بهاربند این قلعه تخریب شده و نیاز به مرمت دارد بعضی از قسمت ها نیز در مالکیت وارثان قلعه است که هنوز تملک نشده است که شامل بخش بیرونی می شود ولی با این وجود اداره کل میراث فرهنگی آنرا مرمت کرد.
براساس توضیحات بابایی تملک قسمتی از این قلعه توسط صندوق احیا و وسیع بودن مجموعه قلعه چالشتر، هزینه های زیاد مرمت و نبود سرمایه گذار گردشگری در استان چهارمحال و بختیاری سبب شده تا این قلعه هنوز نتواند به لیست واگذاری بناهای تاریخی اضافه شود و کاربری مناسبی داشته باشد و مرمت اساسی شود چون حداقل مرمت آن ده میلیارد تومان نیاز دارد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب